Είναι γεγονός ότι η παρουσία των κορυφαίων αθλητών του κόσμου καθορίζεται από το υψηλό επίπεδο του «ταλέντου» που διαθέτουν από τις μικρές αγωνιστικές κατηγορίες. Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν οι πολύ καλές επιδόσεις που πετυχαίνουν τα ταλέντα σε μικρή ηλικία, είναι αποτέλεσμα μόνο της «προίκας» από την φύση ή αποτέλεσμα μιας πρόωρα εξειδικευμένης προπόνησης στην αναπτυξιακή ηλικία.

Ασφαλώς έχουν γίνει πολλές αναλύσεις για αυτό το θέμα και η παρούσα μελέτη, λαμβάνοντας υπόψη την επίδοση στην ηλικία των 16 ετών, στοχεύει να προσδιορίσει την διαφορά με την μέγιστη επίδοση του αθλητή. Για παράδειγμα εάν ένας ταλαντούχος σπρίντερ τρέχει, σε ηλικία 16 ετών, τα 100μ. σε 10.50 και πετυχαίνει επίδοση 9.80 στα 24 ή 25 χρόνια της ζωής του είναι πολύ επιτυχημένος, σε μακροχρόνια πορεία. Αντίθετα αν η ατομική του επίδοση φθάσει μέχρι 10.20 δεν έχει ομαλή αθλητική καριέρα.

 

Για τα δεδομένα της έρευνας, από το 2011 - 2021,λήφθηκαν υπόψη οι αθλητές-τριες που έχουν καταταγεί στον τελικό σε Παγκόσμια πρωταθλήματα Κ18(Π-Κ) και Παγκόσμια πρωταθλήματα(Α-Γ) - Ολυμπιακούς Αγώνες. Για την καταγραφή των δεδομένων λήφθηκε υπόψη το ποσοστό (%) της επίδοσης που είχαν πετύχει στην ηλικία των 16 ετών με την αντίστοιχη του ατομικού ρεκόρ. Οι αθλητές χωρίστηκαν σε δύο κατηγορίες. Όσοι είχαν επιδόσεις, 16 ετών, πάνω από το 94%, του ατομικού τους ρεκόρ και όσοι είχαν κάτω από αυτό το όριο. Το παραπάνω όριο ορίστηκε με βάση τον μέσο όρο(μ.ο.) όλων των αθλητών που περιλήφθηκαν στην μελέτη.

Κάθε αθλητής περιλαμβάνεται μόνο σε ένα αγώνισμα, σε αυτό που είναι καλύτερος. Στο δείγμα ΔΕΝ περιλήφθηκαν, όσοι σταμάτησαν αθλητισμό αμέσως μετά το ατομικό ρεκόρ και εφόσον ο αθλητής βρισκότανε στην κατηγορία Κ18 ή Κ20.Σημειώνω ότι παρακολούθησα την πορεία των επιδόσεων των αθλητών και επί 4 χρόνια μετά την επίτευξη του ατομικού ρεκόρ.

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Η ηλικία μεγιστοποίησης της επίδοσης, κατά μέσο όρο, ήταν 19,4 στους αθλητές-τριες που είχαν επιδόσεις 96,4% του ατομικού τους ρεκόρ, στην ηλικία των 16 ετών και 23,8 ετών στους αθλητές-τριες που είχαν επιδόσεις 91,4% του ατομικού τους ρεκόρ, στην ηλικία των 16 ετών. Π.χ. Στα 100μ. Γυναικών, κατά μέσο όρο, με επίδοση 11.59 στα 16 χρόνια (97,2%), το ατομικό ρεκόρ έφθασε στο 11.27 και αντίθετα όσες είχαν επίδοση 11.83 στα 16 χρόνια(90.8%) είχαν, κατά μέσο όρο επίδοση 10.74. Μάλιστα υπήρξαν και αρκετές περιπτώσεις αθλητριών που ΔΕΝ είχαν επίδοση στα 16/17 έτη τους, γιατί έκαναν άλλο αγώνισμα ή άθλημα και αυτές παρουσίασαν μια θεαματική βελτίωση της επίδοσης τους στην ηλικία της αθλητικής ωρίμανσης (10.77). Συμπληρωματικά αναφέρω και τα 200μ. ανδρών, όπου κατά μέσο όρο, με επίδοση 21.40 στα 16 χρόνια (96,6%), το ατομικό ρεκόρ έφθασε στο 20.66 και αντίθετα όσοι είχαν επιδοση 21.80 στα 16 χρόνια(91.2%) είχαν, κατά μέσο όρο μέγιστη επίδοση 19.77.

 

Με βάση το μ.ο. του ποσοστού (94%) της επίδοσης 16 ετών με την αντίστοιχη του ατομικού ρεκόρ, διαπιστώθηκε ότι όσοι είχαν υψηλότερο ποσοστό (π.χ. 96-98%) τα επόμενα χρόνια ΔΕΝ βελτιώθηκαν σημαντικά. Προφανώς η αιτιολογία της απάντησης είναι πολυπαραγοντική, αλλά όσον αφορά την προπονητική διαδικασία είναι πολύ πιθανόν να είχαν υποβληθεί σε συστηματική και εξειδικευμένη προπόνηση για σπριντ τα προηγούμενα 2-3 χρόνια(14-15ετών). Και με δεδομένο ότι οι βιολογικές προσαρμογές δεν είναι απεριόριστες, τα επόμενα 3-4 χρόνια (=19-20 ετών) πέτυχαν την καλύτερη τους επίδοση. Και παρά την συνέχιση της προσπάθεια τους τα επόμενα χρόνια (20-23ετών) δεν κατάφεραν να βελτιωθούν περαιτέρω.

Αντίθετα όσοι στην ηλικία των 16 ετών πέτυχαν επίδοση πολύ κάτω από τον μ.ο. του ποσοστού, σε σχέση με το ατομικό τους ρεκόρ (π.χ. 90-92%) είχαν καλύτερη πορεία επιδόσεων. Και εδώ η αιτιολογία της απάντησης είναι πολυπαραγοντική, αλλά όσον αφορά την προπονητική διαδικασία είναι πολύ πιθανόν να είναι αποτέλεσμα της «προίκας» από την φύση και μια προπόνηση με βασικές-πολύπλευρες απαιτήσεις ή με συμμετοχή σε άλλο αγώνισμα ή άθλημα. Έτσι όταν ξεκίνησαν συστηματικά ειδική προπόνηση φθάσανε σε υψηλότερου επιπέδου επιδόσεις και αργότερα ηλικιακά.

Ως ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ, από την διεθνή πραγματικότητα, και με δεδομένο ότι τα τελευταία 10-15 χρόνια η προπονητική καριέρα ξεκινάει πολύ νωρίτερα θα πρέπει μέχρι την αγωνιστική κατηγορία Κ16 οι νεαροί αθλητές να είναι πολυαθλητές ή να προπονούνται πολύπλευρα. Αυτή η προσέγγιση είναι ακόμη πιο αναγκαία σε προικισμένα από την φύση παιδιά, γιατί από αυτά θα αναδειχθούν οι πρωταθλητές των μεγάλων αγωνιστικών κατηγοριών.